Thủy sản - Kì vọng hồi phục từ Q4/2023

Ngành Cá Tra – kì vọng hồi phục từ Q4/2023

• 1H2023 ảm đạm: Kim ngạch/sản lượng xuất khẩu cá tra của Việt Nam chỉ đạt 732 triệu USD (-39%yoy)/302 nghìn tấn (-27%yoy). Trong đó, kim ngạch/sản lượng xuất khẩu đi Mỹ -62%yoy/-50%yoy trong 5T2023. Giá bán và sản lượng xuất khẩu suy giảm do nhu cầu tiêu thụ yếu tại Mỹ. Sản lượng xuất khẩu giảm xuống thấp hơn mức của năm 2021 và 2022. Thị trường EU&Anh có phần khả quan hơn khi kim ngạch/sản lượng -7%yoy/+1%yoy trong 5T2023.

• Kì vọng đáy lợi nhuận trong 1H2023, xuất khẩu hồi phục từ Q4/2023: Xuất khẩu cá tra vào Mỹ tạo đỉnh vào tháng 4/2022, sau đó thị trường đã có 3 quý liên tiếp để xử lý hàng tồn kho. Trong bối cảnh giá bán cá tra giảm và vẫn ở mức thấp hơn các loại cá thay thế khác, nhu cầu tiêu thụ dự kiến có thể trở lại trong Q4/2023 (mùa cao điểm của thị trường Mỹ thường rơi vào tháng 9-12 hàng năm). Bên cạnh đó, kì vọng nhu cầu tiêu thụ của thị trường Trung Quốc và EU sẽ khả quan hơn khi bước vào mùa lễ hội cuối năm.

➢ Trong 5T23, 4 thị trường xuất khẩu thủy sản đơn lẻ lớn nhất của Việt Nam là Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc. Nhật Bản đã vượt Mỹ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của thủy sản Việt Nam, mặc dù xuất khẩu sang thị trường này giảm 9% svck xuống còn 581 triệu USD. Trong khi đó, kim ngạch xuất khẩu của Mỹ giảm 48% so với cùng kỳ xuống còn 563 triệu USD do mức tồn kho cao cùng với nhu cầu tiêu dùng yếu.

Xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc trong 5T23 cũng giảm 26% so với cùng kỳ xuống còn 514 triệu USD do nhu cầu phục hồi chậm hơn dự kiến ​​sau khi dỡ bỏ hoàn toàn các hạn chế về Covid-19. Kim ngạch xuất khẩu hai mặt hàng chủ lực của Việt Nam là tôm và cá tra giảm mạnh lần lượt 34% so với cùng kỳ và 40% so với cùng kỳ trong 5T23 do nhu cầu chững lại và mức nền cao trong Q1/22. Theo ước tính của chúng tôi, giá bán trung bình xuất khẩu tôm và cá tra lần lượt giảm 13%/17% so với cùng kỳ do người dân thắt chặt chi tiêu đối với tất cả các mặt hàng tiêu dùng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái.

Kì vọng hồi phục từ đáy

Kỳ vọng thị trường Mỹ hồi phục trong nửa cuối năm 2023

Giá trị và khối lượng nhập khẩu thủy sản của thị trường Mỹ bắt đầu xu hướng giảm kể từ nửa cuối năm 2022

Giá trị hàng tồn kho bán lẻ thực phẩm & đồ uống ở Mỹ tăng 9,5% so với cùng kỳ trong 4T23

➢ Theo NOAA, nhập khẩu thủy sản của thị trường Mỹ ghi nhận khối lượng/giá trị nhập khẩu giảm lần lượt 11%/19% svck, do 1) lạm phát cao và kéo dài tại Mỹ dẫn đến thắt chặt chi tiêu hộ gia đình, gián tiếp ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ thủy sản ở cả kênh Horeca (Khách sạn-Nhà hàng-Cafe) và kênh bán lẻ và 2) mức tồn kho cao từ năm 2022.

➢ Chúng tôi kỳ vọng nhu cầu nhập khẩu thủy sản của Mỹ có thể sẽ phục hồi từ nửa cuối năm 2023 do 1) lạm phát giảm tại Mỹ đang hạ nhiệt, 2) mức tồn kho giảm và 3) nhu cầu tiêu thụ cho dịp lễ cuối năm tăng sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Mỹ tăng khoảng 40-50% trong nửa cuối năm so với nửa đầu năm 2023, theo ước tính của chúng tôi. Chúng tôi nhận thấy dấu hiệu phục hồi của thị trường này khi vào tháng 4/2023, khi giá cá tra xuất khẩu trung bình tăng lên. Lạm phát của Mỹ cũng có dấu hiệu hạ nhiệt, với CPI tháng 5/2023 là 4,0%, mức tăng thấp nhất trong hai năm qua.

Hiệu ứng mở cửa trở lại tại thị trường Trung Quốc không mạnh như kỳ vọng

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc chưa được như kỳ vọng khi kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong 5T23 sang thị trường Trung Quốc chỉ đạt 514 triệu USD, giảm 28% svck.

Giá trị doanh số bán lẻ dịch vụ ăn uống của Trung Quốc trong 5M23

Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi 16-24 của Trung Quốc

Nợ của các hộ gia đình Trung Quốc tăng lên đáng kể trong 3 năm vừa qua

➢ Vào đầu năm 2023, Trung Quốc cuối cùng đã mở cửa hoàn toàn trở lại sau 3 năm thực hiện chính sách Zero Covid, dẫn đến nhập khẩu thủy sản nước này tăng 13% svck trong Q1/23. Tuy nhiên, các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như cá tra và tôm sang thị trường Trung Quốc đã giảm mạnh lần lượt 38% và 27% so với cùng kỳ trong 5T23 do 1) giá thịt heo điều chỉnh mạnh và nguồn cung cá rô phi mạnh làm giảm nhu cầu đối với cá tra, theo quan điểm của chúng tôi, 2) giá trị XK tôm sang TQ của Việt Nam giảm do cạnh tranh từ các nước có nguồn tôm giá rẻ như Ấn Độ, Ecuador, ...

➢ Do nền tảng kinh tế vĩ mô cơ bản của nền kinh tế Trung Quốc không thể đoán trước được và sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia khác, chúng tôi dự đoán rằng triển vọng của thị trường Trung Quốc còn cần phải theo dõi thêm. Do đó, chúng tôi kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc trong nửa cuối năm sẽ tăng nhẹ so với 6T23.

Ngành Tôm – hồi phục chậm chạp hơn ngành Cá tra do ở phân khúc cao hơn

• Kim ngạch xuất khẩu tôm lũy kế 1/1-15/5/2023 chỉ đạt 1,02 ty USD (-36%yoy). Các thị trường lớn của Việt Nam đều giảm giá trị xuất khẩu. Cụ thế, Nhật Bản -28%yoy, Mỹ -45%yoy, EU -49%yoy, Trung Quốc -25%yoy, và Australia -26% yoy. Trung Quốc gia tăng nhập khẩu tôm trong Q1/2023 (+34%yoy), tuy nhiên tập chung mua từ Ecuador và Ấn Độ do tôm của 2 nước này có giá thành thấp hơn tôm Việt Nam.

• Giá tôm nguyên liệu và giá bán của Việt Nam đều lao dốc trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ toàn cầu nhìn chung vẫn ảm đạm.

• Tín hiệu tích cực là tồn kho tại thị trường Mỹ giảm trong 1H2023. Nhu cầu tiêu thụ có thể trở lại trong 2H2023-2024, tuy nhiên áp lực lạm phát cũng sẽ khiến xuất khẩu khó hồi phục mạnh mẽ và nhanh chóng.

• Câu chuyện 2023: Nhu cầu tiêu thụ tại Mỹ tiếp tục giảm tốc. Các sản phẩm tôm giá rẻ từ Ecuador và Ấn Độ chiếm ưu thế tại Mỹ hơn trong bối cảnh lạm phát. Tìm kiếm cơ hội ở thị trường gần Việt Nam như Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc.

Triển vọng kinh doanh năm 2023

Phần lớn các doanh nghiệp dự kiến ​​sẽ ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận ròng âm trong năm 2023 do 1) biên lợi nhuận gộp giảm do giá bán trung bình giảm mạnh và 2) mức nền cao của năm 2022

➢ Kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết giảm mạnh trong Q1/23 với tổng doanh thu của các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản niêm yết giảm 32% svck. Biên lợi nhuận gộp của hầu hết các công ty đều giảm, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra khi giá bán trung bình cá tra giảm mạnh 17% svck, theo ước tính của chúng tôi. Do đó, LN ròng của các DN xuất khẩu thủy sản ghi nhận mức giảm 74% svck.

➢ Hầu hết các công ty đặt kế hoạch doanh thu không quá cách biệt với DT thực năm 2022. Tuy nhiên, các DN lại dự kiến lợi nhuận sẽ sụt giảm đáng kể trong năm 2023. Điều này cho thấy quan điểm của các doanh nghiệp về việc biên lợi nhuận gộp đang bị thu hẹp đáng kể.